سرریز مخزن لولهای است که سرریز شدن آب از مخازن را کنترل میکند. سرریز شدن آب در کنار جلبک بستن مخازن و گرم شدن یا یخ زدن مایعات درون مخازن از جمله مشکلاتی است که کسانی که از مخازن استفاده میکنند را دچار واهمه میکند. تخلیه زیاد آب از مخازن علاوه بر افتراق آب، باعث خسارت به ساختارهای مخازن نیز میشود. به عنوان راهکار، مناسب است که مخازن را هرگز به صورت کامل پر نکرده و همیشه بخشی از فضای مخازن را خالی نگه دارید. این اقدام در کنار استفاده از لوله سرریز مخزن به جلوگیری از وقوع سرریز آب و حفاظت از سلامت مخازن کمک میکند.
سرریز مخزن چیست؟
در مخازن پلی اتیلن، به دلیل ساختار یکپارچه و بدون درز و عدم وجود منافذ، ورود و خروج هوا و مایعات دچار مشکلاتی میشود. این مسئله در مقابل مخازن فلزی که دارای سوراخها و درزها هستند، با تفاوتهایی روبرو است. به طور کلی برخی مشکلات نظیر فشارهای وارده و تجمع هوا در بالای مخازن پلی اتیلنی ممکن است به آنها آسیب وارد کند. راهکار اولیه برای حل این مشکلات میتواند نصب سرریز مخزن باشد. لوله سرریز مخزن یک سیستم خودکار است که به مخزن آب متصل میشود و در شرایطی که حجم آب در مخزن به حد معینی برسد، از طریق این لوله آب را به عنوان سرریز تخلیه میکند. این لوله معمولاً در بخش بالایی یا لبهی مخزن نصب میشود و وظیفه جلوگیری از سرریز آب و هدایت آن به سمت مسیری مشخصی را بر عهده دارد.
دلیل نصب سرریز مخزن و عوارض نصب نکردن آن
نصب سرریز مخزن به عنوان یک تدبیر ایمنی و مدیریتی ضروری است. این لوله نه تنها از هدر رفتن مایعات جلوگیری میکند بلکه از خسارت وارد شدن به مخزن نیز جلوگیری میکند. عدم نصب لوله سرریز مخزن ممکن است به تخریب ساختارها، افزایش هزینهها برای تعمیرات و حتی آلودگی منابع آب منجر شود. از طرف دیگر، عدم نصب سرریز مخزن در مخازن پلی اتیلنی میتواند باعث فرسایش و فرونشست سطح زیرین مخزن شود، که این اتفاق به طور غیر قابل اصلاحی پیش میآید و نقضی جدی در عملکرد و سلامت مخزن ایجاد میکند. بنابراین، اجرای نصب سرریز مخزن به عنوان یک استاندارد اساسی در مدیریت منابع آب و حفاظت از ساختار مخزن توصیه میشود.
دلایل سرریز شدن آب از مخزن
سرریز آب از مخزن ممکن است به دلیل دو عامل اصلی رخ بدهد. اولین عامل، خرابی شناور یا فلوتر است که وظیفهاش نگهداشتن سطح آب در مخزن و جلوگیری از سرریز آب است. برخی دلایل خرابی شناورها در مخازن عبارتند از خرابی توپی فلوتر، گرفتن رسوب اطراف فلوتر، نصب فلوتر بیکیفیت و تقلبی و.. که در ادامه به طور کامل به آنها اشاره میکنیم.
خرابی توپی فلوتر (شناور)
عدم شناوری توپی فلوتر میتواند به دلیل سوراخ شدن توپی رخ بدهد که باعث مانع شدن از قطع و وصل کردن آب ورودی به مخزن میشود. این مشکل از عدم توانایی توپی در شناوری بر روی سطح آب ناشی میشود.
گرفتن رسوب اطراف فلوتر (شناور)
رسوبات اطراف فلوتر میتوانند عملکرد صحیح آن را مختل کنند و در نتیجه موانعی برای قطع و یا وصل جریان ورودی به مخزن ایجاد کنند.
نصب فلوتر (شناور) بی کیفیت و تقلبی
استفاده از فلوترهای بی کیفیت و تقلبی میتواند به مشکلاتی از قبیل عمر مفید کم و احتمال از کار افتادن بعد از مدتی منجر شود، که در نهایت ممکن است باعث قطع آب ورودی به مخزن یا سرریز شدن آب از مخزن شود.
نصب نادرست فلوتر در مخزن
نصب نادرست فلوتر در مخزن یا اتصالات نادرست متصل به شناور میتواند به عملکرد صحیح آن تأثیر منفی بگذارد و مشکلاتی را در خصوص قطع و یا وصل نمودن آب ورودی مخزن ایجاد کند.
رگلاژ نبودن شناور
عدم رگلاژ شناور باعث ایجاد مشکلات در خصوص قطع و یا وصل نمودن آب ورودی مخزن میشود و باید مورد توجه قرار گیرد.
عدم سرویس دوره ای شناور
سرویس دوره ای به تجهیزات استفاده شده در مخزن اهمیت میدهد و بررسی دوره ای این تجهیزات جلوی خرابی و از کار افتادگی ناگهانی آنها را میگیرد. این کار به عنوان یک تدابیر پیشگیرانه در حفظ عملکرد بهینه مخزن مؤثر است.
عامل دوم که ممکن است باعث سرریز آب شود، برگشت آب از خروجی است. در صورت عدم عملکرد درست شیرهای یکطرفه، آب از محل این شیرها به مخزن بازگشته و سرریز میشود. باید شیرها را بررسی کرده و در صورت لزوم تعویض کرد. این اقدامات و توجه به نکات ذکر شده، مشکلات مرتبط با سرریز آب از مخزن را بهطور کامل شناسایی و رفع میکند. با این تدابیر، عملکرد بهینه مخزن حفظ میشود و خسارات ناشی از سرریز آب به حداقل ممکن میرسد.
نکات جالب توجه در حین نصب سرریز مخزن
لوله سرریز مخزن در مراحل پر و خالی شدن مخزن دارای دو وظیفه اصلی است. در ابتدا، مسئولیت لوله سرریز این است که هوا را به منبع عبور دهد، جلوی انبساط و انقباض منبع را بگیرد. در مرحله بعد، وظیفه آن تنظیم جریان مایعات به سمت مقصد مشخصی است. در برخی مواقع، نصب سرریز مخزن به منظور هدایت مایعات به سمت کف شور انجام میشود. نکات حائز اهمیت در نصب لوله سرریز مخزن عبارتاند از:
- مکان خروجی لوله سرریز باید ارتفاعی بالاتر از لوله ورود آب به شناور قرار گیرد، این امکان را ایجاد میکند تا در صورت افزایش بیمعنی شناور، مایع و هوا بهراحتی منتقل شوند.
- قطر لوله سرریز باید بیشتر یا حداقل برابر با لوله ورود آب به منبع باشد، این کار به تخلیه آسان و بدون مشکل مایعات کمک میکند و از انبساط زیاد منبع جلوگیری میشود.
- لوله سرریز باید از کنار مخزن به سمت پایین کشیده شود.
- انتهای لوله سرریز باید بلندتر از منبع قرار گیرد تا عملکرد بهینهتری داشته باشد. همچنین، به نصب لوله سرریز به سمت کف شور یا محل جمعآوری سرریز، دقت کنید.
مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان در مورد نصب سرریز مخزن
مقررات ملی ساختمان در مبحث شانزدهم، ضوابطی را برای اتصالات مخزن ذخیره آب ارائه میدهد که به منظور جلوگیری از سرریز و اتلاف آب، حفظ بهداشت و سلامت، و همچنین جلوگیری از یخزدگی و آسیب به مخزن تدوین شدهاند.
- نکات کلیدی مربوط به لوله ورود آب
نصب شیر قطع و وصل و شیر کنترل (شناور یا نوع دیگر) برای جلوگیری از سرریز و اتلاف آب الزامی است.
لبه زیر دهانه لوله ورود آب باید حداقل 40 میلیمتر از لبه لوله سرریز بالاتر باشد تا فاصله هوایی لازم تأمین شود.
قطر لوله ورود آب باید نصف قطر لوله سرریز باشد.
- نکات کلیدی مربوط به لوله سرریز
نصب هرگونه شیر روی لوله سرریز ممنوع است.
لوله سرریز باید از جنس غیرقابل انعطاف باشد.
انتهای لوله سرریز باید حداقل 150 میلیمتر بالاتر یا دورتر از کف شوی یا هر نقطه تخلیه دیگر باشد.
اتصال شلنگ به انتهای لوله سرریز ممنوع است و باید توری مقاوم در برابر خوردگی داشته باشد.
لوله سرریز باید در مسیری نصب شود که احتمال یخزدگی نداشته باشد و در صورت نیاز با عایق گرمایی محافظت شود.
لبه زیر دهانه سرریز باید حداقل 40 میلیمتر از حداکثر سطح آب بالاتر باشد.
- نکات کلیدی مربوط به لوله هواکش
مخزن ذخیره آب باید به لوله هواکش مجهز باشد تا فشار داخل مخزن را اتمسفریک کند.
قطر لوله هواکش باید حداقل برابر با قطر لوله ورود آب باشد.
دهانه انتهای لوله هواکش باید دارای توری مقاوم در برابر خوردگی باشد.
- نکات کلیدی مربوط به لوله تخلیه
مخزن ذخیره آب باید در پایینترین نقطه، لوله تخلیه آب داشته باشد.
لوله تخلیه باید از جنس غیر قابل انعطاف باشد.
انتهای لوله تخلیه باید حداقل 150 میلیمتر بالاتر و دورتر از کف شوی یا هر نقطه تخلیه دیگر باشد.
اتصال شلنگ به انتهای لوله تخلیه ممنوع است و باید با توری مقاوم در برابر خوردگی محافظت شود.
لوله تخلیه باید در مسیری نصب شود که احتمال یخزدگی وجود نداشته باشد.
جمعبندی
در نتیجه، لوله سرریز مخزن نقش مهمی در مدیریت سطح مایعات و هوا در مخازن دارد. نصب صحیح و با رعایت اصول سرریز مخزن، از انبساط و انقباض ناخواسته منبع جلوگیری میکند و عملکرد بهینه مخزن را تضمین میکند. انتخاب مکان مناسب برای نصب سرریز مخزن، مکان خروجی لوله سرریز، قطر دقیق و مناسب لوله و ارتفاع صحیح از لوله ورودی آب به شناور، عواملی هستند که تاثیر مستقیمی در کارایی و عملکرد مخزن دارند. همچنین، نگهداری و سرویس دورهای برای اجزای مخزن از جمله فلوترها، تضمین میکند که لوله سرریز به طور مداوم و به خوبی عمل میکند و از هدر رفتن آب جلوگیری میشود.
